MSGSÜ Fizik Lisans programının amacı ve avantajları

MSGSÜ Fizik Lisans Programı’nın amaçlarından birisi CERN gibi büyük ölçekli laboratuvarlarda çalışabilecek kuramsal ve deneysel alanlarda bilgili, teknoloji kullanımında yetkin araştırmacılar yetiştirmektir. CERN projesinin bitiminden sonra, daha yüksek enerjili deneylerin kurulması halen Batı ülkelerinde planlanmaktadır. Planlanan bu projelere çok büyük olasılıkla Çin ve Japonya da dahil olacaklardır. Ayrıca Fransa’da GANIL Almanya’da GSI/FAIR merkezlerinde yeni nesil hızlandırıcılar ve dedektörler kullanılarak yapılacak çalışmalar için geliştirme-yenileme çalışmaları uluslararası işbirliği ile devam etmektedir. Bu çalışmalar ile sadece parçacık ve nükleer fizik alanında değil malzeme bilimi, tıp, güvenlik sitemleri gibi alanlarda da kullanılabilecek yeni teknolojilerin geliştirilmesi muhtemeldir. Bu projelerden ayrı olarak 2015 yılı Fizik Nobel Ödülü’ne konu olan nötrino deneylerinin daha gelişmiş olanları ABD ve Japonya’da önümüzdeki yıllar içinde inşa edilecektir. CERN’e asosiye üye olan ülkemizin gelecekte bu bilimsel ve teknolojik gelişmelerin de içinde yer alacağı muhakkaktır. Bu nedenledir ki parçacık ve nükleer fiziğinde olan araştırmacı eksikliği süratle giderilmelidir. Fizik Lisans Programımız bu eksikliği giderme yönünde temel fizik eğitiminin verilmesi amacı gözetilerek planlanmıştır.

Fizik Lisans Programı açarak, bu programda parçacık fiziği, nükleer fizik ve ilgili alanlarda çalışacak fizikçiler yetiştirme hedefimizin bir başka nedeni de ülkemizde kurulması planlanan nükleer santrallerde çalışma potansiyeline sahip nükleer bilimcileri yetiştirmektir. Kurulacak reaktörlerde sadece nükleer enerji üretiminin teknolojik yönünde bilgili nükleer mühendislere değil aynı zamanda nükleer tepkimelerin doğasından anlayan nükleer fizikçilere de ihtiyaç duyulacağı aşikardır. İlk yapılan reaktörlerde yabancı teknoloji kullanılsa da daha sonra kurulacak reaktörler için ülkemizin teknoloji geliştirmesi dışarıya bağımlılığımızı azaltmak için gereklidir. Bu tür teknolojileri ise bu konuda uygun deneysel ve uygulamalı fizik eğitimi almış nükleer fizikçiler gerçekleştirebilir.

Bölümümüz, ülkemizde bu türden bir eğitimin verilebileceği az sayıdaki fizik bölümlerinden biridir. Halen Almanya (GSI/FAIR) ve Fransa’daki (GANIL) iki önemli büyük nükleer fizik deney gruplarıyla işbirliği içinde olan bölümümüzde kurulan laboratuvarda nükleer süreçlerin gözlemi için dedektör üretme ve test etme çalışmaları sürdürülmektedir. Bu işbirlikleri kapsamında nükleer fizik deneylerinde kullanılacak olan yeni nesil nötron dedektör dizini geliştirme projesi NEDA (NEutron Detector Array) üzerinde çalışmalar devam ettirilmektedir. Ayrıca Almanyada GSI merkezinde yapımı devam etmekte olan FAIR (Facility for Antiproton and Ion Research) hızlandırıcı kompleksindeki NUSTAR (Nuclear Structure, Astrophysics and Reactions) deneyinde HISPEC/DESPEC (High-Resolution Spectroscopy/Decay Spectroscopy) grubunda çalışmalar yürütülmektedir. Yapılan işbirliği ve çalışmalar ile yeni nesil dedektör sistemlerinin bazı bölümlerinin ülkemizde tasarlanması, test edilmesi planlanmaktadır. Bu konuda elde edilen bilgi birikimi lisans programımız açıldığı zaman bu konuda çalışmaya istekli lisans öğrencilerine de zaman içinde aktarılacak ve bu öğrenciler henüz lisans eğitimi aşamasında araştırma ve geliştirme faaliyetlerine doğrudan katılabileceklerdir.

Program öncelikle lisans öğrencilerine fizik biliminin temellerini ve her fizikçinin bilmesi gereken matematik yöntemlerini eksiksiz olarak öğretme amacını gütmektedir. Bu amaç, programın ilk üç yılındaki zorunlu dersler ile sağlanacaktır. Program öğrencileri herhangi bir fizik dalında uzmanlaşmaya zorlamamaktadır. Öğrenciler seçtikleri seçmeli derslere bağlı olarak kendi istedikleri alanlarda uzmanlaşmaya beşinci ve altıncı yarıyıllarda başlayacaklardır. Ancak bölümümüz, lisans programının amaçlarını ülkemizin nükleer enerji ve parçacık fiziği alanlarındaki vizyonuna koşut olarak belirlediği için bu alanlarla ilgili kuramsal ve deneysel seçmeli ders sayısı yüksek tutulmuştur.

Lisans programı mezunlarının nerelerde istihdam edilebileceği

Programdan mezun olan öğrenciler enerji sektöründe -bilhassa yakın gelecekte kurulacak olan nükleer enerji reaktörlerinde- nükleer bilimci olarak, ulusal ve uluslararası parçacık hızlandırıcılarında araştırmacı olarak, tıp uygulamaları için izotop üreten hızlandırıcılarda nükleer bilimci olarak, temel fizik eğitimi veren üniversitelerde öğretim elemanı olarak, –pedagojik formasyon eğitimi aldıktan sonra– liselerde fizik öğretmeni olarak, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nda (TÜBİTAK) ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nda (TAEK) araştırmacı olarak, birçok sanayi kolunda son yıllarda artarak çoğalan örneklerini gördüğümüz araştırma–geliştirme merkezlerinde araştırmacı olarak, ileri görüntüleme ve analiz cihazlarının kullanıldığı tüm alanlarda (tıp, mühendislik, restorasyon ve konservasyon vb.) uzman olarak, basın–yayın organlarında bilim danışmanı/yazarı olarak, öğrendikleri yüksek düzey programlama bilgisini kullanacakları bilgisayar sektöründe programcı olarak veya -örnekleri batı ülkelerinde çokça bulunduğu gibi- bankacılık ve finans kurumlarında borsa analisti olarak çalışabileceklerdir.

MSGSÜ Yüksek Lisans ve Doktora programlarının amaçları

a) Uluslararası kabul gören bilimsel araştırmalar üretebilen, kendine güvenen, liderlik vasıflarına sahip girişimci bilim insanları yetiştirmek.

b) Öğrencileri bilimsel etik konusunda eğitmek ve özgün bilimsel çalışmaların nasıl üretileceği hakkında bilgi/becerilerini tamamlamak ve uzmanlaşmalarını sağlamak.

c) CERN’e asosiye/tam üye olarak teorik ve deneysel yüksek enerji fiziği alanında en üst düzeyde araştırma yapabilecek araştırmacıları yetiştirmek ve Ülkemizde bu konuda hissedilen eksikliği gidermeye katkıda bulunmak.

d) CERN ve benzeri üyelikler vasıtasıyla elde edilecek bilgi birikiminin teknolojiye aktarabilecek, yenilikçi (inovatif) düşünebilen araştırmacılar/girişimciler yetişmesini sağlamak.

e) Yüksek enerji fiziğinde çalışmak istemeyen öğrencilerin, teorik ve matematiksel fiziğin güçlü tekniklerini fiziğin uygulamalı alanlarında (kuantum Hall etkisi, kuantum bilgisayar, kuantum haberleşme, nanoteknoloji vd.) kullanmalarını ve bu alanlarda uzmanlaşmalarını sağlamak

f) Öğrencilerin yurtiçi ve yurtdışında bulunan diğer üniversitelerdeki bilim insanları ile işbirlikleri kurmalarını teşvik etmek ve sağlamak.

g) Verilen eğitim ve üretilen çalışmalar neticesinde kamuoyunda temel bilimlere ve temel bilimcilere olan ilgiyi ve saygınlığı arttırmak, toplumun bilimde de özgüvenini ve özsaygısını arttırmak.